Hiện tượng này sẽ đạt cực đại vào lúc 12h37, thời điểm mà Mặt trời thường đang rất chói chang.
Ngày 26/12 tới đây, một hiện tượng thiên văn sẽ diễn ra khi Mặt trăng che khuất một phần Mặt trời khiến nhiều nơi ở Trái đất tối sầm lại, đó là nhật thực. Theo anh Đặng Tuấn Duy - Chủ nhiệm Câu lạc bộ Thiên văn nghiệp dư TP.HCM (HAAC), nhật thực vào ngày 26/12 là nhật thực hình khuyên nhưng tại Việt Nam chỉ có thể quan sát được nhật thực một phần.
Anh Duy giải thích, nhật thực hình khuyến là khi toàn bộ Mặt trăng đi vào khu vực đĩa sáng của Mặt trời, nhưng do sai lệch về kích thước so với nhau và khoảng cách so với Trái đất nên nó không thể che hết toàn bộ Mặt trời, để lộ ra vành sáng như chiếc khuyên. Trong khi đó, nhật thực một phần là Mặt trăng chỉ che Mặt trời theo một tỉ lệ nhất định tùy vị trí quan sát.
Nhật thực hình khuyên sẽ diễn ra ở Ả Rập Xê Út, Qatar, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, Oman, Ấn Độ, Sri Lanka, Malaysia, Indonesia, Singapore, Quần đảo Bắc Mariana và Guam. Còn Việt Nam chỉ nằm trong khu vực quan sát được nhật thực một phần, độ che khuất tăng dần khi đi từ Bắc vào Nam.
Một thiết bị giúp hứng Mặt trời khi diễn ra nhật thực (Ảnh: HCCA)
Tại Việt Nam, nhật thực một phần vào ngày 26/12 bắt đầu lúc 10h34, đạt cực đại lúc 12h17, kết thúc lúc 14h. Địa điểm quan sát nhật thực một phần cực đại tại Việt Nam nằm tại đảo Hòn Khoai (tỉnh Cà Mau), anh Đặng Tuấn Duy dẫn thông tin từ chuyên trang theo dõi vũ trụ timeanddate.com và Cơ quan Hàng không vũ trụ Mỹ (NASA).
“Có một sự trùng hợp là khoảng cách từ Mặt trời tới Trái đất lớn hơn khoảng cách giữa Mặt trăng và Trái đất khoảng gần 400 lần, đồng thời đường kính của Mặt trời cũng lớn hơn đường kính của Mặt trăng với tỉ lệ tương ứng. Chính điều này dẫn tới việc Mặt trăng có thể che hoàn toàn Mặt trời như khi diễn ra nhật thực toàn phần. Nhưng Mặt trăng có lúc gần, lúc xa hành tinh xanh của chúng ta nên Mặt trăng có lúc không đủ lớn để che hết đĩa Mặt trời, dẫn tới nhật thực hình khuyên hoặc một phần”, anh Duy nói.
Theo chia sẻ kinh nghiệm từ anh Duy, sẽ thú vị hơn và mang tính gợi mở kiến thức hơn khi quan sát đủ các giai đoạn của nhật thực: Từ khi chưa bắt đầu (lúc đĩa Mặt trời còn nguyên vẹn), tới khi bị che khuất một phần (nhật thực một phần) và phần che khuất lớn dần lên, đạt cực đại. Sau đó, người quan sát đứng ở Trái đất sẽ thấy Mặt trời sáng dần trở lại, rồi quay về đĩa Mặt trời lành lặn như bao ngày bình thường khác. Hiện tượng nhật thực kết thúc.
Hình ảnh gián tiếp nhật thực một phần qua màn chắn (Ảnh: HCCA)
“An toàn nhất cho việc quan sát nhật thực một phần tai Việt Nam vào ngày 26/12 tới là dùng phương pháp gián tiếp - hứng ảnh qua màn chắn, tuyệt đối không quan sát trực tiếp bằng mắt mà không có dụng cụ bảo hộ. Khi đó hình ảnh đĩa Mặt trời vừa lớn vừa dễ quan sát hơn, lại có thể cùng lúc cho nhiều người cùng quan sát và bảo vệ mắt trước ánh sáng gắt của Mặt trời”, anh Duy cảnh báo.
