Áp lực và căng thẳng cuả cuộc sống hiện đại có thể khiển chúng ta cảm thây dường như ta không có đủ thời gian rảnh. Cũng vì thế mà chẳng có gì ngạc nhiên khi khách hàng ngày càng đặt ra những yêu cầu cao hơn trong các hoạt động giải trí.
Những thay đổi về nhân khẩu học, văn hóa, kinh tế và công nghệ đang gây ảnh hưởng lớn đến cách chúng ta sử dụng thời gian và tiền bạc. Xu hướng này có thể được ghi nhận ở nhiều thế hệ, nhưng thế hệ Y (hay còn gọi là millennials) là những hiện thân rõ rệt nhất, ưu tiên các hoạt động trải nghiệm như các kỳ nghỉ, các bữa ăn tại nhà hàng và giao tiếp hơn việc tiêu tiền mua đồ.
Sự thay đổi hành vi khách hàng này đang làm thay đổi bản chất của các địa điểm tập trung bán lẻ, tạo ra thách thức cho các chủ mặt bằng và đơn vị vận hành trong việc nhận diện các mô hình giải trí mới có thể gia tăng giá trị cho các dự án phức hợp. Tuy các hoạt động giải trí truyền thống như ăn uống (F&B), phòng tập thể dục thể thao và rạp chiếu phim vẫn thu hút một nguồn cầu nhất định, công nghệ hiện đang dẫn đầu xu thế với những mô hình mới như thực tế ảo (VR), thể thao điện tử (esports) và các bảo tàng tương tác.
Theo dõi các công ty cổ phần tư nhân và hoạt động đầu tư mạo hiểm thông qua PitchBook, một đơn vị cung cấp dữ liệu, cho thấy các mô hình này đang phát triển rất nhanh. Từ năm 2013 đến này, tổng chi phí đầu tư vào F&B ở mức 58,2 tỷ bảng Anh, nhưng hiện đang có dấu hiệu chững lại. Các hoạt động giải trí thể thao cũng đã thu hút được 31,8 tỷ bảng Anh.
Trái lại, mảng ghi nhận mức vốn đầu tư tăng vọt là các mô hình giải trí mới đang dần được tích hợp vào không gian thực. Phân khúc này đã thu hút được 19,8 tỷ từ năm 2013.
Với các trung tâm thương mại ở Mỹ, châu Âu và châu Á, làn sóng mở rộng này đang dần thay thế các đơn vị bán lẻ mỏ neo (thường là các đơn vị lớn nhằm thu hút đa dạng khách hàng đến với trung tâm thương mại) truyền thống bằng các mô hình giải trí mới. Những ý tưởng mới hấp dẫn hiện đang thu hút khách hàng đến với trung tâm thương mại, và các chủ mặt bằng ngày càng ghi nhận việc cần đầu tư thêm vào lĩnh vực giải trí để biến trung tâm của mình thành một điểm đến. Ông Matthew Powell, Giám đốc Savills Hà Nội trong sự kiện Forbes Talks cũng đã đề cập đến xu hướng này. “Để tồn tại các dự án bất động sản bán lẻ mới cần phải đưa ra các thiết kế và tiện ích mới mẻ, trong đó có các mô hình tân tiến và sáng tạo để thu hút khách hàng như: các hoạt động giải trí, công viên giải trí, biển đổi cơ cấu khách thuê.”
Các hoạt động trước đây từng nằm ở ngoại thành nay đang được mang vào khu vực trung tâm. Một xu hướng mạnh mẽ hiện nay là giao tiếp xã hội có tính cạnh tranh. Trong xu hướng này, mối quan tâm của các nhà đầu tư mạo hiểm vào các hoạt động như golf trong thành phố, nhập vai giải đố (escape room), bóng bàn, phi tiêu và các trò chơi điện tử truyền thống đang phản án nhu cầu kết hợp ăn uống và các hoạt động xã hội của khách hàng. Ví dụ như mô hình “crazy golf”. Chơi golf trong nhà, uống bia và cocktail kèm đồ ăn ngon đang chứng tỏ là một mô hình thành công tại Swingers ở London, Urban Putt ở San Francisco và Holey Moley ở Melbourne.
Hấp dẫn nhất là các mô hình ứng dụng công nghệ, ví dụ như VR nhập vai. Với các chủ mặt bằng, đây là cơ hội để thu hút các thương hiệu thử nghiệm nhỏ với yêu cầu đầu tư vốn ban đầu không quá lớn hoặc quá nhiều diện tích mặt bằng.
Một công ty đang nâng tầm xu hướng này là The Rec Room ở Canada, kết hợp VR, thiết bị giả lập với dịch vụ F&B và trò chơi điện tử truyền thống. “Mặt bằng thị trường bán lẻ đang thay đổi, và các khách thuê như The Rec Room là ví dụ điển hình cho việc các đơn vị bán lẻ lớn đang tích cực chuyển mình và bắt kịp xu hướng ở thị trường Canada,” ông Jay Katzeff, Chuyên viên tư vấn BĐS cho Doanh nghiệp, Dịch vụ bán lẻ Canada của Savills cho biết. “Việc các thương hiệu như Sears, Target và bây giờ là Home Outfitters đóng cửa, các chủ mặt bằng đang tìm các hoạt động giải trí tập trung vào điểm đến để thuê mặt bằng trống trong dự án của mình.”
Hero Entertainment, một đơn vị vận hành esports Trung Quốc, gần đây đã ký thỏa thuận trị giá 220 triệu bảng Anh với trung tâm thương mại K11 Malls ở Trung Quốc để đưa 9 trung tâm vào vận hành trong hệ thống. “Các chủ mặt bằng muốn thu hút các khách hàng Trung Quốc trẻ thông qua các trải nghiệm tương tác bởi việc thu hút khách hàng nói chung đến trung tâm mua sắm đang ngày càng khó,” ông Joey Chio, Giám đốc cấp cao, Trưởng bộ phận Đại diện khách thuê bán lẻ, Savills Trung Quốc. “Thể thao điện tử là một lĩnh vực lớn mạnh tại châu Á và cuối cùng thì cũng có địa điểm để tổ chức các hoạt động này.”
Tuy vậy ý tưởng này không chỉ thu hẹp trong lĩnh vực trò chơi điện tử. Studio công nghệ mang tên teamLab đã tạo ra một bảo tàng nghệ thuật số ở Tokyo, đem đến cho khách hàng trải nghiệm nghệ thuật tương tác và nhập vai trong không gian 3D rộng 10,000 m2. Khách đến thăm bảo tàng có thể sờ và theo dõi các hiện vật trưng bày; những hiện vật này liên tục chuyển động và tương tác với người xem.
Nghệ thuật ảo nhập vai cũng đã đến với Paris. Được vận hành bởi Culturespaces, bảo tàng Atelier des Lumières đem đến cho người xem hình chiếu cỡ lớn đa giác quan của các tác phẩm nghệ thuật nổi tiềng. Một địa điểm tương tự đã mở cửa tại Hàn Quốc, và bảo tàng thứ 3 dự kiến sẽ xuất hiện tại Mỹ.
Các hoạt động giải trí cộng đồng đang dần chứng tỏ là các khách thuê mỏ neo vững chắc. Tại Seoul, trung tâm thương mại COEX Mall có 1 thư viện rộng gần 2.800 m2, trong khi đó trung tâm thương mại Citycon’s Kista Galleria ở Stockholm là nơi đặt thu viện công cộng lớn thứ 2 Thụy Điển.
Tuy sự gia nhập của các mô hình mới đang lan rộng nhưng việc dành mặt bằng cho các hoạt động giải trí vẫn đang vấp phải một số thách thức. Nhiều mô hình hiện chưa được thử nghiệm, và câu chuyện về tuổi thọ của những mô hình này vẫn còn là một dấu chấm hỏi. Việc lắp đặt trang trí mặt bằng thường đòi hỏi các hợp đồng thuê kéo dài để cân đối với chi phí. Theo thời gian, mỹ quan mặt bằng bán lẻ trong mắt khách hàng có thể không còn hấp dẫn. Tuy vậy, điều này cũng có thể là động lực để các chủ mặt bằng sáng tạo hơn trong chiến lược cho thuê, tăng tính linh hoạt thông qua cơ cấu thay đổi khách thuê và liên doanh với đơn vị vận hành.
Cũng như Matt đã nói trong sự kiện Forbes Talks, khách hàng trong ngành bán lẻ đang thay đổi từng ngày. “Tương lai họ sẽ là những con người của kỷ nguyên công nghệ, với thời đại của smart-phone, facebook hay những tiện ích công nghệ khác. Các doanh nghiệp bán lẻ sẽ phải liên tục thay đổi để bắt kịp xu hướng; các dự án bất động sản bán lẻ vì vậy cũng cần phải thích ứng để không bị đào thải.” Dù các chủ mặt bằng chọn mô hình nào thì vai trò của công nghệ ngày càng lớn mạnh. Và bao giờ cũng vậy, khách hàng sẽ là những người bình chọn bằng bước chân của mình.
Minh Đoàn
