Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phê phán phát biểu của Thủ tướng Singapore

Hội nghị diễn ra trong bối cảnh tình hình thế giới và khu vực có nhiều biến động, chủ nghĩa bảo hộ thương mại, cạnh tranh nước lớn tăng lên, và cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 (CMCN 4.0) đang tác động tới mọi mặt đời sống. Trên tinh thần chủ đề “Tăng cường quan hệ đối tác vì sự phát triển bền vững”, các nhà lãnh đạo tập trung thảo luận định hướng và biện pháp về chính trị - an ninh, kinh tế và văn hóa xã hội hướng tới xây dựng một Cộng đồng ASEAN bền vững vì người dân.

Trong đó, các nước khẳng định nhu cầu duy trì một nền an ninh bền vững, bảo đảm vai trò trung tâm của ASEAN và định hướng ứng xử với đối tác bên ngoài trên cơ sở tài liệu Quan điểm ASEAN về Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, tăng cường lòng tin chiến lược và hợp tác đối phó với những thách thức an ninh xuyên quốc gia. Những định hướng khác còn có tích cực chuẩn bị cho CMCN 4.0 và kết thúc đàm phán Hiệp định đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) trong năm 2019.

Với vai trò Chủ tịch kế nhiệm ASEAN, phát biểu tại phiên toàn thể, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao chủ đề và những ưu tiên do Chủ tịch ASEAN 2019 Thái Lan đề xuất. Thủ tướng nhấn mạnh ASEAN cần đặt ưu tiên hàng đầu tiếp tục củng cố đoàn kết, gắn kết nội khối, phát huy vai trò trung tâm và hiệu quả của các cơ chế khu vực do ASEAN chủ trì và dẫn dắt.

Hội nghị đã thông qua Tuyên bố tầm nhìn lãnh đạo ASEAN về quan hệ đối tác vì sự bền vững; Tuyên bố của lãnh đạo ASEAN về Năm văn hóa ASEAN 2019; Tuyên bố Bangkok về chống rác thải biển ở khu vực ASEAN.

Bên lề hội nghị, chiều cùng ngày, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã có các cuộc gặp với Thủ tướng Thái Lan Prayuth Chan-ocha, Tổng thống Indonesia Joko Widodo và Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long.

Trong cuộc gặp với Thủ tướng Lý, diễn ra theo đề nghị của phía Singapore, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phê phán phát biểu ngày 31.5 của Thủ tướng Lý Hiển Long phần liên quan đến VN và Campuchia giai đoạn 1979 - 1980. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định lịch sử đã chứng minh những nhận định của Singapore về vai trò của VN vào thời điểm đó là không đúng và việc nêu lại những định kiến này làm tổn thương sâu sắc tới VN và Campuchia, đặc biệt là thân nhân của hàng trăm ngàn quân tình nguyện VN đã hy sinh xương máu để mang lại hòa bình, giúp giải phóng nhân dân Campuchia khỏi chế độ Khmer Đỏ tàn bạo và cả quá trình xây dựng đất nước đầy khó khăn, gian khổ sau này.

Thủ tướng Lý Hiển Long giải thích Singapore không có ý làm tổn thương VN, chỉ nhắc lại một chương đau buồn trong lịch sử Đông Dương để nhấn mạnh hòa bình, ổn định và thịnh vượng hôm nay không mặc nhiên mà có và bối cảnh hiện nay đòi hỏi ASEAN tiếp tục duy trì đoàn kết, gắn bó và tăng cường hợp tác. Thủ tướng Lý Hiển Long cũng nhấn mạnh Singapore hết sức coi trọng quan hệ hữu nghị và tin cậy với VN; đánh giá cao vai trò và những đóng góp quan trọng của VN từ trước tới nay trong việc duy trì hòa bình, an ninh, ổn định và phát triển của khu vực cũng như trong tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN vững mạnh, đoàn kết và tự cường.

Hai thủ tướng đánh giá cao cuộc gặp đã giúp hai bên hiểu nhau hơn; nhất trí tinh thần hướng tới tương lai, tập trung thúc đẩy mạnh mẽ quan hệ Đối tác chiến lược VN - Singapore. Với việc VN đảm nhiệm vai trò Chủ tịch ASEAN năm 2020 và Ủy viên không thường trực HĐBA LHQ nhiệm kỳ 2020 - 2021, hai bên nhất trí sẽ tăng cường hơn nữa trao đổi, tham vấn và phối hợp lập trường về các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm, nhất là giữ vững đoàn kết, đồng thuận và quan điểm của ASEAN vì hòa bình, ổn định và phát triển ở khu vực và trên thế giới.