Hiện nay, các chủ trương về thúc đẩy sử dụng các loại phương tiện thân thiện với môi trường của Việt Nam đã được xác định trong nhiều văn kiện, nghị quyết của Đảng và Nhà nước. Vì vậy, thị trường sản phẩm xe điện đang được đánh giá là hấp dẫn với các nhà đầu tư khi góp phần giảm phát thải khí nhà kính, chống biến đổi khí hậu toàn cầu. Tuy nhiên, các vướng mắc trong việc hỗ trợ trạm sạc đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy (PCCC) tại các khu chung cư, tòa nhà vẫn còn là một vấn đề lớn của các chủ sở hữu phương tiện giao thông xanh.
Thay đổi cấp thiết để tiến đến Net Zero vào năm 2050
Tại Hội nghị lần thứ 26 Các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP 26), Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chính thức công bố cam kết của Việt Nam giảm phát thải khí carbon đạt mức bằng 0 (Net Zero) vào năm 2050. Cam kết này là một bước ngoặt lịch sử trong chính sách ứng phó biến đổi khí hậu của Việt Nam, đưa Việt Nam hội nhập với khoảng 140 nước trên thế giới thực hiện Net Zero vào năm 2050.
Để hiện thực hóa cam kết này, giảm phát thải khí nhà kính, chống biến đổi khí hậu toàn cầu, Việt Nam phải giải quyết nhiều thách thức; trong đó có việc thay đổi căn bản cơ cấu nền kinh tế, hướng đến đầu tư và sử dụng công nghệ xanh trong mọi lĩnh vực. Trong đó xu hướng phát triển giao thông xanh, giao thông thông minh là hướng đi đúng đắn để tạo ra sự bền vững. Việc phát triển các phương tiện sử dụng năng lượng sạch, năng lượng tái tạo cũng từng bước góp phần hướng đến cam kết của Việt Nam đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Theo thống kê của Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM, TP.HCM hiện đang thải ra khoảng 38,5 triệu tấn khí CO2 mỗi năm, chiếm khoảng 16% lượng phát thải quốc gia. Trong đó nguồn phát thải từ lĩnh vực giao thông chiếm đến 45%, do đó việc xanh hóa hệ thống phương tiện giao thông được xem là một nhiệm vụ quan trọng.
Nhận định về vấn đề này, bà Trần Minh Ái - Giám đốc cấp cao, Bộ phận Quản lý Bất động sản Savills Việt Nam cho rằng trên thực tế, việc chuyển đổi từ các phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang sử dụng phương tiện điện là xu hướng chung trên toàn thế giới. Mặc dù Việt Nam là quốc gia đi sau song tốc độ tăng trưởng ghi nhận khá nhanh.
“Tuy nhiên, so với tỷ lệ người dân sử dụng phương tiện chạy bằng xăng, dầu, nhóm người dân sử dụng các phương tiện xanh còn rất thấp. Theo thống kê tại các dự án do Savills quản lý, hiện tại các phương tiện sử dụng điện chỉ chiếm khoảng 2-3%/dự án và đa số là xe máy điện và xe đạp điện, còn xe hơi chiếm tỷ lệ rất nhỏ. Chính vì vậy, là một doanh nghiệp luôn theo đuổi mục tiêu phát triển bền vững (ESG), Savills hy vọng trong thời gian tới sẽ nhìn thấy một sự tăng trưởng mạnh mẽ hơn đối với các phương tiện sử dụng nhiên liệu xanh”, bà Ái chia sẻ.
Trong bối cảnh đó, hiện nay rất nhiều doanh nghiệp sản xuất xe gắn máy, ôtô đã cho ra mắt các sản phẩm thân thiện với môi trường chạy bằng nhiên liệu điện và nhận được sự đón nhận của người dân, từng bước xây dựng thói quen sử dụng phương tiện giao thông xanh tại nhiều tỉnh thành. Tuy nhiên, một trong những thách thức lớn nhất đối với các cư dân sinh sống trong các khu chung cư tại đô thị lớn là thiếu trạm sạc chuyên dụng.
Nhu cầu trạm sạc chuyên dụng ngày càng lớn
Theo đánh giá của bà Trần Minh Ái, dù tỷ lệ sử dụng phương tiện dùng nhiên liệu xanh còn rất thấp song nhu cầu về trạm sạc tại các khu dân cư là hoàn toàn có thật. Ban đầu, tại nhiều dự án chung cư vẫn có tình trạng những người sử dụng xe đạp hay xe máy điện mang cục sạc lên căn hộ để tự sạc điện.
“Tuy nhiên, trong những năm trở lại đây, tại các dự án do Savills quản lý, cư dân đều được yêu cầu không được mang cục sạc lên căn hộ để tự sạc bởi việc này tiềm ẩn rất nhiều rủi ro về cháy nổ bên trong căn hộ cũng như trong thang máy. Vì vậy, trong 2 năm qua, Savills đã bắt đầu bố trí một địa điểm sạc tập trung đối với các loại xe đạp điện, xe máy điện nhằm thể hiện trách nhiệm của mình đối với xã hội và hỗ trợ người dân trong việc sử dụng các phương tiện xanh”, vị chuyên gia cho biết thêm.
Theo Giám đốc Cấp cao, Bộ phận Quản lý Bất động sản Savills Việt Nam, hiện nay có 2 giải pháp để đáp ứng nhu cầu sạc phương tiện sử dụng điện tại các dự án do Savills quản lý.
Thứ nhất là tìm hiểu và hợp tác với các đơn vị cung cấp về trạm sạc trên thị trường. Các đơn vị này sẽ hỗ trợ thiết bị đảm bảo an toàn điện, đóng ngắt điện, chống cháy nổ hay các phần mềm cần đăng ký cho hoạt động tự ngưng khi sạc đầy, tính chi phí sạc. Tuy nhiên các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trạm sạc cũng không nhiều, hiện chỉ có 2 đơn vị trên thị trường.
“Hiện nay Savills đã làm việc với cả 2 doanh nghiệp này song khả năng phủ sóng của các dịch vụ này tại các tòa nhà chung cư/văn phòng vẫn còn nhiều hạn chế do các quy định về PCCC và các thủ tục hành chính của các cơ quan chức năng khi thay đổi thiết kế tòa nhà. Bên cạnh đó, về mặt kinh tế, với tỷ lệ người sử dụng phương tiện chạy bằng điện thấp như hiện nay, dịch vụ này cũng không quá hấp dẫn để đầu tư. Chính vì vậy, số lượng các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực này còn đang rất thiếu”, bà Ái nhận định.
Thứ hai, Savills cũng đang tự tổ chức bố trí thêm điểm sạc trong các dự án. Các điểm sạc này được quy hoạch tại những khu vực rộng và cách xa hoàn toàn đối với các phương tiện sử dụng xăng, có thể ở trên gần sảnh hoặc sau lưng tòa nhà thay vì bố trí dưới hầm. Bên cạnh đó, những điểm sạc này cũng đảm bảo các yêu cầu về kỹ thuật an toàn điện, phòng chống cháy nổ và trong tầm quan sát 24/7 của lực lượng nhân viên Ban Quản Lý. Tuy nhiên, bà Ái cho rằng cách làm này vẫn chỉ là giải pháp tạm thời và đòi hỏi một hệ thống quản lý về việc tự ngắt khi sạc đầy hay tính tiền sạc để đảm bảo tất cả người dân có sử dụng phương tiện giao thông chạy bằng điện có thể sử dụng luân phiên.
“Sau hai năm thực hiện các giải pháp này, chúng tôi đã nhận được một số hướng dẫn của cơ quan chức năng về việc đảm bảo an toàn PCCC cho các địa điểm tổ chức sạc. Mặc dù vậy, vẫn thiếu một hướng dẫn cụ thể về các bước thiết lập và tiêu chuẩn xây dựng của một trạm sạc… tại các khu cư dân. Chính vì vậy, chúng tôi rất hy vọng trong thời gian tới sẽ có những quy định, hướng dẫn rõ ràng để các cư dân có một khu vực sạc an toàn và hợp pháp. Đồng thời, chúng tôi cũng hy vọng có sự tham gia của một đơn vị chuyên nghiệp trong lĩnh vực sạc xe điện trong vấn đề này”, đại diện Savills nhấn mạnh.
Thùy Dân
