Dù thị trường bất động sản khó khăn nhưng theo công bố của Bộ Xây dựng, trong năm 2022, dư nợ tín dụng đối với lĩnh vực kinh doanh này vẫn tăng.
Theo thông tin thị trường bất động sản quý 4/2022 do Bộ Xây dựng công bố, tính đến 31.12.2022, dư nợ tín dụng đối với hoạt động kinh doanh bất động sản xấp xỉ 800.000 tỉ đồng. Đây là số liệu được Bộ Xây dựng dẫn lại từ Ngân hàng Nhà nước.
Cụ thể, tổng dư nợ tín dụng trong hoạt động kinh doanh bất động sản vẫn tăng qua các quý. Quý 1/2022 là gần 784.000 tỉ đồng, quý 2/2022 hơn 784.500 tỉ đồng, quý 3/2022 gần 796.700 tỉ đồng và quý 4/2022 gần 800.000 tỉ đồng. Mức tăng tổng dự nợ tín dụng trong hoạt động kinh doanh bất động sản không chênh lệch nhiều.
Trong đó, dư nợ tín dụng đối với các dự án đầu tư xây dựng khu đô thị, dự án phát triển nhà ở đạt hơn 180.700 tỉ đồng (chiếm tỷ lệ 22,8% tổng dư nợ tín dụng đối với hoạt động kinh doanh bất động sản). Dư nợ tín dụng đối với các dự án văn phòng cho thuê đạt gần 42.000 tỉ đồng (chiếm tỷ lệ 5,3% tổng dư nợ).
Dư nợ tín dụng đối với các dự án xây dựng khu công nghiệp, khu chế xuất đạt hơn 40.000 tỉ đồng (chiếm tỷ lệ 5,1% tổng dư nợ). Dư nợ tín dụng đối với các dự án khu du lịch, sinh thái, nghỉ dưỡng đạt hơn 32.600 tỉ đồng (chiếm tỷ lệ 4,1% tổng dư nợ). Dư nợ tín dụng đối với các dự án nhà hàng, khách sạn đạt hơn 57.500 tỉ đồng (chiếm tỷ lệ 7,24% tổng dư nợ).
Dư nợ tín dụng đối với cho vay xây dựng, sửa chữa nhà để bán, cho thuê đạt hơn 144.000 tỉ đồng (chiếm 18,16% tổng dư nợ). Dư nợ tín dụng đối với cho vay mua quyền sử dụng đất đạt hơn 85.000 tỉ đồng (chiếm tỷ lệ 10,7% tổng dư nợ). Dư nợ tín dụng đối với đầu tư kinh doanh bất động sản khác đạt gần 211.500 tỉ đồng (chiếm tỷ lệ 26,6% tổng dư nợ).
Doanh nghiệp bất động sản khó phát hành trái phiếu
Một kênh huy động vốn quan trọng khác của thị trường bất động sản là phát hành trái phiếu. Theo Bộ Xây dựng, thời gian qua, một số tổ chức, cá nhân sai phạm, bị xử lý đã ảnh hưởng rất lớn đến thị trường, tâm lý nhà đầu tư. Do vậy, các doanh nghiệp bất động sản khó khăn hơn trong việc phát hành trái phiếu tạo nguồn vốn để triển khai thực hiện dự án, cũng như cân đối dòng tiền trong hoạt động của doanh nghiệp.
Bộ Xây dựng cũng dẫn báo cáo của Bộ Tài chính, cho biết tính đến 28.10.2022, khối lượng phát hành trái phiếu doanh nghiệp đạt gần 329.000 tỉ đồng, giảm 25,2% so với cùng kỳ năm 2021 và có xu hướng giảm dần qua các quý.
Trong đó, các doanh nghiệp bất động sản chiếm 28,87% trong tổng khối lượng phát hành; đứng thứ 2 trong nhóm mua lại trái phiếu trước hạn và chiếm 35,8% (451.159 tỉ đồng) trong tổng khối lượng trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ đang lưu ký tại thời điểm 30.9.2022.
Trong 2 tháng cuối năm 2022, trái phiếu đến hạn của các doanh nghiệp bất động sản chiếm 38,3% tổng giá trị trái phiếu đến hạn. Trong đó, 99,6% trái phiếu đáo hạn của các doanh nghiệp bất động sản có tài sản bảo đảm.
Trong tháng 12.2022, các doanh nghiệp đã phát hành 1.350 tỉ đồng trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, trong đó doanh nghiệp bất động sản phát hành 500 tỉ đồng.
Theo số liệu thống kê sơ bộ của Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội, tính đến 25.12.2022, dư nợ trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ khoảng 2 triệu tỉ đồng, trong đó, của doanh nghiệp bất động sản là 419.000 tỉ đồng (chiếm 33,6%).
Trong cuối năm 2022 và thời gian tiếp theo, một số doanh nghiệp còn phải chịu áp lực trả nợ trái phiếu trước hạn cho nhà đầu tư vì nhiều nguyên nhân, trong đó có thay đổi chính sách kiểm soát trái phiếu phát hành của doanh nghiệp.
Về nguồn vốn FDI đầu tư vào bất động sản, Bộ Xây dựng dẫn số liệu từ Bộ KH-ĐT, cho biết cả năm 2022 tăng thêm 1,85 tỉ USD, tăng hơn 70% so với cả năm 2021, giữ vị trí thứ 2 trong các lĩnh vực thu hút vốn đầu tư FDI năm 2022 với tổng vốn đầu tư hơn 4,45 tỉ USD, chiếm 16,1%. Nguồn vốn này tập trung chủ yếu vào bất động sản công nghiệp và một số dự án bất động sản lớn. Đây là nguồn vốn đáng tin cậy đối với các doanh nghiệp bất động sản trong nước, giúp thúc đẩy tăng trường bền vững của thị trường trong dài hạn.
GS Đinh Trọng Thịnh (Học viện Tài chính) cho rằng, thị trường bất động sản là lĩnh vực kinh tế rất lớn, cần rất nhiều vốn. Trong bối cảnh vốn trái phiếu doanh nghiệp bị siết chặt, doanh nghiệp không dễ huy động vốn qua kênh này. Đồng thời, vốn tín dụng cũng bị kiểm soát chặt chẽ hơn khiến tổng dư nợ tăng không nhiều trong cả năm 2022, khiến cả thị trường gặp nhiều khó khăn.
Tuy nhiên, đây là dịp sàng lọc cần thiết để thị trường hoạt động bền vững hơn, chắc chắn hơn, hạn chế được nguy cơ "bong bóng" bất động sản.
Thanh nnin/ Lê Quân