Đội mũ bảo hiểm cho trẻ em - Hành động yêu thương chứ không

Riêng năm 2018, có tới hơn 1.400 trẻ em dưới 18 tuổi bị thương do tai nạn giao thông. Trong đó, nhiều trường hợp do người lớn vi phạm nên đã gây tai nạn giao thông cho trẻ em.

Bên cạnh đó, có những vụ tai nạn giao thông lại xuất phát từ chính các em học sinh, với những vi phạm như điều khiển môtô, xe gắn máy khi chưa đủ tuổi, chưa có bằng lái xe, đi dàn hàng ngang.

Đặc biệt, tỷ lệ đội mũ bảo hiểm cho trẻ em còn thấp, mới chỉ đạt khoảng 50%. Đây cũng là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến con số thương vong của trẻ em do tai nạn giao thông ở nước ta vẫn còn cao.

Nhằm góp phần nâng cao nhận thức về đội mũ bảo hiểm cho trẻ em, lan tỏa những điều tốt đẹp, Báo Thanh Niên phối hợp cùng với Ủy ban ATGT quốc gia tổ chức buổi giao lưu trực tuyến với chủ đề: Đội mũ bảo hiểm cho trẻ em - Hành động yêu thương chứ không phải đối phó.

Chương trình diễn ra vào lúc 14 - 16 giờ ngày 30.10.2019 (thứ tư) tại tòa soạn Báo Thanh Niên, 218 Tây Sơn, Đống Đa, Hà Nội, với sự tham gia của các khách mời là Đại diện Ủy ban ATGT quốc gia, Cục Cảnh sát giao thông (Bộ Công an) và Bệnh viện Việt Đức.

Mời bạn đọc quan tâm đến chương trình vui lòng đặt câu hỏi tại box bên cạnh.

GIAO LƯU TRỰC TUYẾN

QUỲNH NHƯ

Cách tuyên truyền hiện nay đa phần qua phương tiện truyền thông, hoặc các đợt năm học mới, lực lượng chức năng thường ra quân xử phạt. Trong khi đó, có ý kiến cho rằng, việc tuyên truyền hiệu quả nhất chính là cho trẻ em đi thực tế ngoại khóa ở ngay các bệnh nhân cùng độ tuổi nằm bệnh viện để trẻ thấy tác hại của không đội mũ bảo hiểm và đảm bảo nhắc nhở cha mẹ học sinh. Ý kiến của ông?

ÔNG TRẦN HỮU MINH

Phó chánh văn phòng Ủy ban ATGT quốc gia

Tôi cho rằng, tuyên truyền luôn là giải pháp cần phải thực hiện sớm, kiên trì và sâu rộng. Trong bối cảnh hiện nay có rất nhiều nội dung, cách thức cần phải thay đổi.

Như tôi đã nói, trẻ em là một đối tượng đặc thù nên các giải pháp cần được cân nhắc thận trọng. Về cơ bản, những truyền thông cũ trước đây luôn dạy cho trẻ em một cách cứng nhắc, phải làm điều ABC mà không có giải thích, minh chứng, nên trẻ em rất khó nhớ và không làm theo.

Bởi vậy, trong giai đoạn tới, tham khảo từ kinh nghiệm các nước phát triển thì ngoài việc cung cấp các quy định pháp luật, cần giải thích tại sao chúng ta lại có quy định đó, lợi ích của việc tuân thủ cũng như tác hại của việc vi phạm quy định và được chuyển tải theo một cách cực kỳ đơn giản để cho người xem, người nghe dễ nhớ, dễ làm theo, thì kết quả sẽ rất lớn.

Cách thức truyền thông mới là phụ huynh, học sinh dành nhiều thời gian trên mạng xã hội, các quy định có thể được truyền tải rất tốt trong môi trường mạng xã hội.

Đây là một vài ví dụ để nâng cao giải pháp tuyên truyền đội mũ bảo hiểm cho trẻ em trong thời gian tới.

ANH KHANG

Có quan điểm cho rằng, nên có tiết học an toàn giao thông trong nhà trường để các em có hành trang khi đi trên đường. Việc này đã được triển khai đến đâu trong thực tế? Ủy ban An toàn giao thông quốc gia có phối hợp với Bộ Giáo dục - Đào tạo nhân rộng mô hình này không?

ÔNG TRẦN HỮU MINH

Phó chánh văn phòng Ủy ban ATGT quốc gia

Trong Nghị quyết 12 của Chính phủ về nâng cao an toàn giao thông trong giai đoạn 2019 - 2021, Chính phủ đã giao nhiệm vụ rất rõ cho Bộ Giáo dục - Đào tạo là đưa nội dung giáo dục về an toàn giao thông vào trong chính khoá ở tất cả các cấp học.

Theo tôi biết thì Bộ Giáo dục - Đào tạo đang xây dựng giáo án, nội dung chương trình để triển khai.

Chúng tôi rất kỳ vọng vào giải pháp này, như một giải pháp căn cơ để giải quyết.

GIA TUẤN

Hiện tại, xử phạt hành vi không đội mũ bảo hiểm khi đi xe máy trên đường đa phần là cơ quan công an, trong khi nhà trường chưa có nhiều biện pháp đối với học sinh hay nhắc nhở phụ huynh. Theo ông, có nên đưa vào đánh giá hạnh kiểm học sinh hay không?

ÔNG TRẦN HỮU MINH

Phó chánh văn phòng Ủy ban ATGT quốc gia

Việc xử lý vi phạm là cần thiết, tuy nhiên đối với học sinh thì kinh nghiệm thực tế cho thấy, chúng ta vừa phải nghiêm khắc, vừa phải nhân văn và có tính giáo dục, phù hợp với tâm sinh lý của học sinh.

Bên cạnh đó, cần có sự phối hợp nhuần nhuyễn giữa các cơ quan chức năng, không chỉ CSGT. Khi thông tin CSGT chuyển về nhà trường, có thể có 2 cách xử lý: gọi lên để thông tin vào giờ chào cờ đầu tuần, thì điều đó rất phản khoa học và không hiệu quả, gây ức chế cho học sinh, thậm chí có tác hại nguy hiểm về mặt tâm lý.

Nhưng ngược lại, khi tiếp nhận thông tin, giáo viên chủ nhiệm gọi học sinh vào nói chuyện rất nghiêm túc, chân thành, cởi mở và giải thích cho các em tại sao phải đội mũ bảo hiểm và thông tin cho gia đình để phối hợp với nhà trường, thì chắc chắn hành vi các em sẽ thay đổi.

Chúng ta nên nghiên cứu thành quy trình phối hợp giữa gia đình và các cơ quan chức năng thì hiệu quả rất cao.

NGUYÊN KHANG

Hàng năm, Ủy ban An toàn giao thông và một số doanh nghiệp đều có chương trình trao tặng mũ bảo hiểm cho học sinh lớp 1 vào đầu năm học mới. Đây là cách làm hay nhưng nhiều phụ huynh vẫn bỏ quên việc đội mũ bảo hiểm cho con. Vậy, Ủy ban An toàn giao thông và nhà trường có cách gì để làm nghiêm hơn?

ÔNG TRẦN HỮU MINH

Phó chánh văn phòng Ủy ban ATGT quốc gia

Tôi cho rằng, trẻ đội mũ bảo hiểm hay không, trách nhiệm đầu tiên là của phụ huynh và người giám hộ.

Bởi vậy, nếu cơ quan chức năng phát hiện trẻ em không đội mũ bảo hiểm, thì bố mẹ và người giám hộ phải bị phát hiện kịp thời và xử lý đúng theo quy định pháp luật. Tôi rất mong chính quyền địa phương vào cuộc quyết liệt vấn đề này.

Nhưng để giải quyết vấn đề này tổng thể, cần phải nhìn nhận toàn diện hơn. Chúng ta cần xem trẻ em đã được cung cấp và dạy dỗ đúng kiến thức về mũ bảo hiểm chưa. Bởi khi trẻ đủ kiến thức, nếu không được đội mũ bảo hiểm thì chính trẻ em lại nhắc người lớn về việc đội mũ bảo hiểm, đây là việc rất cần thiết và tích cực, chủ động từ phía trẻ em.

Tiếp đó, cần xem lại hiệu quả công tác tuyên truyền của bố mẹ và các bậc phụ huynh, đảm bảo họ nhận thức đầy đủ, đúng đắn lợi ích của việc đội mũ bảo hiểm với con em mình. Đây là giải pháp quan trọng, chúng ta cần kiên trì cũng như đổi mới cách thức tuyên truyền.

Ngoài ra, cần xem lại công tác tuyên truyền, giáo dục an toàn giao thông trong nhà trường. Tôi cho rằng, nếu chỉ làm công tác ký kết văn bản cam kết với nhà trường và phụ huynh thì chỉ là hình thức. Vấn đề là nhà trường đã có bộ phận tiếp nhận thông tin khi trẻ em vi phạm luật giao thông bị xử lý hay chưa?

Trong các buổi họp phụ huynh đã đưa vấn đề này vào bàn thảo chi tiết với phụ huynh hay chưa. Đặc biệt là việc xem xem các cơ quan chức năng địa phương có phát hiện và xử phạt với các trường hợp trẻ em không đội mũ bảo hiểm.

Đây là các vấn đề cần xem xét để nâng cao tỷ lệ đội mũ bảo hiểm cho trẻ em.

THU THẢO

Theo quy định trên 6 tuổi phải đội mũ bảo hiểm, theo ông có cần bổ sung quy định dưới 6 tuổi phải đội mũ bảo hiểm không? Vì sao?

ÔNG TRẦN HỮU MINH

Phó chánh văn phòng Ủy ban ATGT quốc gia

Tôi cho rằng rất cần, bởi vì nhóm trẻ em dưới 6 tuổi là nhóm yếu thế, dễ bị tổn thương nhất. Tại nhiều quốc gia phát triển, họ cấm trẻ em dưới 12 tuổi ngồi trên xe máy vì quá nguy hiểm.

Trong điều kiện Việt Nam, xe máy vẫn là phương tiện đi lại phổ biến trong xã hội, trong rất nhiều trường hợp xe máy là phương tiện đi lại duy nhất.

Luật Giao thông đường bộ, yêu cầu tất cả người ngồi trên xe máy phải đội mũ bảo hiểm, bao gồm cả trẻ em dưới 6 tuổi.

Tuy nhiên, trong các nghị định hướng dẫn thực hiện luật, ngay cả Nghị định 46, cũng chưa có quy định xử phạt trẻ em dưới 6 tuổi. Chúng ta cũng chưa có quy chuẩn mũ bảo hiểm cho trẻ em dưới 6 tuổi.

Đây là những lỗ hổng trong thời gian tới chúng ta phải sớm có biện pháp hoàn thiện các quy chuẩn mũ bảo hiểm cho trẻ em, bổ sung quy định về xử phạt. Có như thế chúng ta mới tuyên truyền, thực thi được.

KIM KHÁNH

Nghị định 46/2016 hiện chỉ quy định phạt với trường hợp chở trẻ em trên 6 tuổi không đội mũ bảo hiểm. Vậy trẻ em dưới 6 tuổi có cần đội mũ bảo hiểm không?

TRUNG TÁ TẠ THỊ HỒNG MINH

Phó trưởng phòng Hướng dẫn tuyên truyền và điều tra, giải quyết tai nạn giao thông, Cục CSGT, Bộ Công an

Điểm k khoản 3 điều 6 Nghị định số 46/NĐ/CP/2016 quy định xử phạt từ 100.000 - 200.000 đồng đối hành vi chở người ngồi trên xe từ 6 tuổi trở lên không đội mũ bảo hiểm hoặc đội mũ bảo hiểm không đúng quy cách khi tham gia giao thông.

Theo quy định thì trẻ em dưới 6 tuổi không đội mũ bảo hiểm khi ngồi trên xe mô tô, xe gắn máy và các loại xe tương tự sẽ không bị xử phạt.

Tuy nhiên, hiện nay, trên thị trường có rất nhiều loại mũ bảo hiểm đạt chuẩn dành cho trẻ em nhỏ, nhẹ, màu sắc bắt mắt, hình thức phong phú...

Các bậc phụ huynh nên lựa chọn những mũ bảo hiểm phù hợp cho con em mình sử dụng để bảo đảm an toàn giao thông, cũng như hình thành nên thói quen đội mũ bảo hiểm của các em sau này.

TRÚC LAM

Học sinh tại các tỉnh, vùng quê rất hiếm khi đội mũ bảo hiểm? Có phải do khu vực này ít được tuyên truyền hay ít bị xử phạt hơn?

ÔNG TRẦN HỮU MINH

Phó chánh văn phòng Ủy ban ATGT quốc gia

Hiện nay, khi kinh tế tăng trưởng, các gia đình ở nông thôn đã có điều kiện để sắm xe máy hoặc xe đạp điện cho con em.

Để sắm thêm 1 chiếc mũ bảo hiểm đạt chuẩn thì không phải là vấn đề khó về tài chính, trong khi tại nông thôn tỷ lệ đội mũ bảo hiểm lại thấp.

Đại diện Báo Thanh Niên tặng hoa cảm ơn ông Trần Hữu Minh, Phó chánh Văn phòng Ủy ban An toàn giao thông quốc gia

Ảnh Ngọc Thắng

Điều này cho thấy vấn đề do nhận thức, khi họ chưa nhận thức được mức độ quan trọng của mũ bảo hiểm. Thực tế này đòi hỏi chúng ta phải xem lại công tác tuyên truyền tại nông thôn, vùng sâu vùng xa.

Tuy nhiên, tuyên truyền chỉ là một khâu, cùng với đó là khâu kiểm tra, xử lý vi phạm. Tại một địa phương nào đó, nếu tỷ lệ đội mũ bảo hiểm cho trẻ em còn thấp, thì khâu tuyên truyền chưa hiệu quả và công tác tuần tra chưa nghiêm. Điều này trung ương không thể làm thay địa phương được.

Song song với việc nhắc nhở tuyên truyền thì phải xử phạt nghiêm và truyền thông rộng rãi, thì bức tranh thực trạng sẽ thay đổi đáng kể.

NHÃ TIÊN

Uỷ ban An toàn giao thông quốc gia đã thực hiện rất nhiều chương trình phối hợp nâng cao tuyên truyền ý thức đội mũ bảo hiểm cho trẻ em, ông đánh giá thế nào về hiệu quả của các chương trình này?

ÔNG TRẦN HỮU MINH

Phó chánh văn phòng Ủy ban ATGT quốc gia

Gần đây, tỷ lệ đội mũ bảo hiểm cho trẻ em đã được nâng cao rất nhiều. Vào năm 2014, khi chúng tôi thực hiện 1 cuộc khảo sát độc lập với Ngân hàng Thế giới, với trên 100.000 mẫu trên các tuyến đường phố khác nhau của Hà Nội, thì tỷ lệ đội mũ bảo hiểm của trẻ em chỉ trên 25%.

Sau nhiều chương trình tuyên truyền rộng khắp trên toàn quốc, tỷ lệ này đã tăng trên 50%. Đây là kết quả rất đáng khích lệ, dù trong thời gian tới chúng ta vẫn còn nhiều việc phải làm.

Trong 2 năm vừa qua, Uỷ ban An toàn giao thông quốc gia đã phối hợp với Công ty Honda Việt Nam và Bộ Giáo dục - Đào tạo triển khai chương trình tặng tất cả trẻ em vào lớp 1 một chiếc mũ đạt chuẩn trên toàn quốc.

Đây là một chương trình tôi cho rằng rất nhân văn, đã đóng góp rất tích cực, nâng cao tỷ lệ đội mũ bảo hiểm cho trẻ em, với sức lan toả rộng khắp cho toàn xã hội.

HUY QUANG

Nhiều ý kiến cho rằng, mức phạt với học sinh không đội mũ bảo hiểm đi xe máy, xe đạp điện còn thấp nên nhiều học sinh không chấp hành quy định? Trung tá Tạ Thị Hồng Minh nghĩ sao về điều này?

TRUNG TÁ TẠ THỊ HỒNG MINH

Phó trưởng phòng Hướng dẫn tuyên truyền và điều tra, giải quyết tai nạn giao thông, Cục CSGT, Bộ Công an

Theo tôi, nguyên nhân chính là do ý thức của các em học sinh chưa cao, các em chưa ý thức được hết việc không đội mũ bảo hiểm sẽ dẫn đến hậu quả khôn lường khi xảy ra va chạm, tai nạn giao thông.

Để nâng cao ý thức chấp hành các quy định của pháp luật về trật tự an toàn giao thông nói chung và việc chấp hành đội mũ bảo hiểm cho học sinh nói riêng, các cơ quan chức năng cần thường xuyên thực hiện các hình thức tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về trật tự an toàn giao thông trong nhà trường.

Bản thân những người lớn trong gia đình cũng phải gương mẫu chấp hành và nhắc nhở con em mình đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông.

Đội mũ bảo hiểm không phải để đối phó với lực lượng CSGT, mà quan trọng là bảo vệ, hạn chế tối đa chấn thương, nhất là chấn thương vùng đầu khi xảy ra tai nạn.

MAI HƯƠNG

Nếu đứng trước cổng trường trước giờ tan học, không khó để bắt gặp hình ảnh các em đi xe đạp điện, xe máy điện thậm chí xe máy không đội mũ bảo hiểm. Vì sao tỷ lệ người lớn đội mũ bảo hiểm tại Việt Nam lên tới 90% nhưng tỷ lệ này ở trẻ em lại thấp?

ÔNG TRẦN HỮU MINH

Phó chánh văn phòng Ủy ban ATGT quốc gia

Không khó nhận ra tình trạng trước cổng trường, nhiều phụ huynh đưa đón con thì bố mẹ đội nhưng trẻ em thì không đội, dù có mũ bảo hiểm treo trên xe.

Tôi cho rằng, để thực trạng này xảy ra, nguyên nhân trực tiếp là phụ huynh, vì trẻ em chưa nhận thức đầy đủ, đặc biệt là trẻ em cấp 1.

Có một tỷ lệ phụ huynh nhất định chưa nhận thức đúng đắn, đầy đủ lợi ích của mũ bảo hiểm với trẻ em và bản thân phụ huynh cũng đội mũ bảo hiểm để chống đối.

Vấn đề gián tiếp cũng liên quan đến chính học sinh, đó là giáo dục an toàn trong gia đình, công tác tuyên truyền giáo dục an toàn giao thông trong nhà trường, đặc biệt là việc xử phạt trên đường. Vì khi phụ huynh chở con em không đội mũ thì có đầy đủ căn cứ pháp luật để xử phạt.

YẾN TRÚC

Xin chào khách mời! Xin cho hỏi, số vụ tai nạn trẻ em là bao nhiêu, có thống kê bao nhiêu phần trăm do không đội mũ bảo hiểm không?

ÔNG TRẦN HỮU MINH

Phó chánh văn phòng Ủy ban ATGT quốc gia

Theo số liệu thống kê của Cục CSGT, Văn phòng Bộ Công an chính thức công bố, số vụ tai nạn giao thông với trẻ em dưới 18 tuổi chiếm 6 - 7%.

Ông Trần Hữu Minh, Phó chánh Văn phòng Ủy ban An toàn giao thông quốc gia, trả lời câu hỏi tại buổi giao lưu trực tuyến

Ảnh Ngọc Thắng

Nhưng thống kê bao nhiêu phần trăm do không đội mũ bảo hiểm thì chưa nhìn thấy báo cáo nào. Tôi cho rằng đây là lĩnh vực mà chúng ta cần quan tâm tăng cường trong thời gian tới.

Chính phủ và Uỷ ban An toàn giao thông đã có những chỉ đạo rất cụ thể và giao Bộ Công an hoàn thiện quy trình thống kê, phân tích tai nạn giao thông.

NHƯ MAI

Nhiều vụ tai nạn thương tâm với trẻ em do không đội mũ bảo hiểm tham gia giao thông, ông có lời khuyên nào với các em và các bậc phụ huynh?

TRUNG TÁ TẠ THỊ HỒNG MINH

Phó trưởng phòng Hướng dẫn tuyên truyền và điều tra, giải quyết tai nạn giao thông, Cục CSGT, Bộ Công an

Hiện nay, cả hệ thống chính trị cùng chung tay thực hiện tốt việc nâng cao hiệu quả công tác phối hợp tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về trật tự an toàn giao thông; kiên trì xây dựng văn hóa giao thông an toàn và môi trường thân thiện; đồng thời, cung cấp kiến thức và kỹ năng lái xe mô tô, xe gắn máy, xe đạp điện, nhất là cho cho học sinh, sinh viên, góp phần hạn chế, đẩy lùi tình trạng vi phạm pháp luật về trật tự an toàn giao thông, giảm thiểu các vụ tai nạn giao thông nói chung và tai nạn giao thông liên quan đến học sinh, sinh viên nói riêng.

Trong thời gian tới, không lý do gì mà các gia đình lại không đồng lòng ủng hộ, vì đây chính là bảo vệ an toàn cho chính con em mình.

Trung tá Tạ Thị Hồng Minh, Phó trưởng phòng Hướng dẫn tuyên truyền và điều tra, giải quyết tai nạn giao thông (Cục CSGT, Bộ Công an), trả lời câu hỏi của bạn đọc

Ảnh Ngọc Thắng

Các bậc cha mẹ, người lớn hãy thực hiện nghiêm túc quy định về đội mũ bảo hiểm, đó cũng là một hành xử văn hóa. Đặc biệt, hãy đội mũ bảo hiểm cho trẻ và hướng dẫn trẻ cách đội mũ bảo hiểm cũng như các kỹ năng về bảo đảm an toàn giao thông.

Các thầy cô, giáo viên, người lao động trong các nhà trường cần thường xuyên trao đổi, hướng dẫn học sinh về kỹ năng bảo đảm an toàn giao thông, trong đó có việc đội mũ bảo hiểm; yêu cầu các bậc phụ huynh đội mũ bảo hiểm cho học sinh.

Mỗi người dân hãy thể hiện trách nhiệm của mình trong việc thực hiện quy định về mũ bảo hiểm, xây dựng nét văn hóa trong tham gia giao thông và để bảo đảm an toàn giao thông với mọi người, trong đó có thế hệ tương lai của đất nước.

Các em học sinh phải nỗ lực học tập, tìm hiểu, thực hành, nắm vững kỹ năng lái xe an toàn, sử dụng xe đúng độ tuổi , tầm vóc, nắm vững và tuân thủ các quy định của pháp luật về trật tự an toàn giao thông; xây dựng cho mình những giá trị văn hoá giao thông an toàn làm hành trang đi đến tương lai.

Cụ thể, luôn nhớ đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông bằng xe mô tô, xe gắn máy, xe đạp điện; nhớ đội mũ cho mình và đề nghị ông, bà, cha, mẹ… người lớn đi cùng phải đội mũ bảo hiểm, chỉ ngồi lên xe khi đã được đội mũ bảo hiểm.

LƯU NGỌC TRINH

Thưa bác sĩ, trong năm 2018 và từ đầu năm 2019 đến nay, Bệnh viện Việt Đức ghi nhận bao nhiêu ca tai nạn trẻ em? Trong quá trình khám chữa bệnh, cá nhân ông và bệnh viện đã ghi nhận được những ca tai nạn thương tâm nào vì không đội mũ bảo hiểm?

BÁC SỸ PHẠM GIA ANH

Phó phòng Tổng hợp Bệnh viện Việt Đức

Mỗi ngày Bệnh viện Việt Đức tiếp nhận cấp cứu gần 200 ca, trong đó, tai nạn giao thông chiếm tỷ lệ khá cao, đặc biệt có chấn thương sọ não.

Các ca tai nạn thương tâm không những gặp ở người lớn mà còn nhiều bệnh nhân là trẻ nhỏ, trong đó nhiều cháu không đội mũ bảo hiểm.

MINH TÂM

Thưa ông, tỷ lệ trẻ em đội mũ bảo hiểm hiện nay là bao nhiêu? Nhiều nhất là ở lứa tuổi nào, học sinh trung học hay tiểu học?

ÔNG TRẦN HỮU MINH

Phó chánh văn phòng Ủy ban ATGT quốc gia

Tỷ lệ trẻ em đội mũ bảo hiểm theo khảo sát gần đây nhất là trên 50%. Tuy nhiên, chưa có một thống kê toàn diện trên toàn quốc về vấn đề này. Những cuộc điều tra quy mô nhỏ cho thấy, tỷ lệ đội mũ bảo hiểm của trẻ em cấp 3 cao hơn cấp 2 và cấp 1.

Ví dụ, nghiên cứu của Trường đại học Giao thông vận tải Hà Nội phỏng vấn các học sinh cấp 3 cho thấy, khoảng 30% học sinh chưa bao giờ đội mũ bảo hiểm, tỷ lệ này với học sinh lớp 1 còn cao hơn.

Đặc biệt, với trẻ em dưới 6 tuổi, tỷ lệ trẻ em không đội mũ bảo hiểm thậm chí còn cao hơn nữa. Sắp tới, sẽ có 1 cuộc khảo sát toàn diện trên toàn quốc về tỷ lệ đội mũ bảo hiểm của trẻ em. Chúng tôi hy vọng sau đó sẽ có một bức tranh toàn diện, đầy đủ.

Thực tế này cho chúng ta thấy quan ngại rất lớn, vì nhóm người đi xe đạp, xe máy dễ bị tổn thương, trẻ em vừa yếu thế vừa dễ bị tổn thương.

Đối với người đi xe máy, mũ bảo hiểm là phương tiện bảo hộ duy nhất khi có va chạm, trong khi tỷ lệ thực thi của trẻ em lại thấp như vậy. Đây là hồi chuông cảnh báo, một thực trạng phải có giải pháp sớm.

Tuy nhiên, trong bức tranh tổng thể thì tỷ lệ đội mũ bảo hiểm với người lớn rất cao và được thế giới đánh giá cao. Uỷ ban An toàn giao thông quốc gia cũng rất trăn trở vì sao người lớn đội mũ nhiều mà tỷ lệ với trẻ em lại thấp.

HẢO CẦU

Trẻ em khi điều khiển xe máy, xe đạp điện không đội mũ bảo hiểm khi bị va chạm với phương tiện khác sẽ bị các chấn thương nào? Mức độ nguy hiểm ra sao, sẽ để lại những di chứng gì tới cột sống, sọ não...?

BÁC SỸ PHẠM GIA ANH

Phó phòng Tổng hợp Bệnh viện Việt Đức

Mũ bảo hiểm rất hiệu quả trong việc phòng và giảm tác động đến vùng đầu và mặt, khi tai nạn giao thông không có mũ sẽ gây ra các tổn thương nặng. Ví dụ:

- Chấn thương sọ não: máu tụ nội sọ, máu tụ ngoài màng cứng, dập não, cháy máu màng mềm... nặng nề có thể hôn mê và tử vong.

- Vết thương sọ não: là những tổn thương gây rách màng não, vỡ xương, cũng có thể kèm theo chấn thương sọ não nặng, có thể gây tử vong.

- Chấn thương hàm mặt ...

KIM NGÂN

Rất nhiều học sinh tiểu học được bố mẹ đưa đi học bằng xe máy, thậm chí cho ngồi phía trước tay lái nhưng không được đội mũ bảo hiểm. Nếu không may va chạm với phương tiện khác, các em sẽ bị ảnh hưởng ra sao?

BÁC SỸ PHẠM GIA ANH

Phó phòng Tổng hợp Bệnh viện Việt Đức

Không đội mũ bảo hiểm đi xe máy thì trước tiên là vi phạm luật Giao thông đường bộ, đồng thời, khi xảy ra tai nạn sẽ khiến tỷ lệ chấn thương sọ não tăng lên, tỷ lệ tử vong cũng cao hơn.

Do vậy, các phụ huynh khi đưa con đi bằng xe máy, cần thiết bắt buộc các cháu cũng phải đội mũ bảo hiểm.

TƯỜNG VI

Chào bác sĩ! Xin bác sĩ cho biết đội mũ bảo hiểm cho trẻ như thế nào là đúng cách? Nhiều khi để dây quai mũ rộng, không ôm sát cằm thì có đảm bảo bảo vệ cho trẻ em không? Nếu trẻ em đội mũ bảo hiểm nhưng mũ không đảm bảo chất lượng thì nguy cơ bị thương khi tai nạn như thế nào?

BÁC SỸ PHẠM GIA ANH

Phó phòng Tổng hợp Bệnh viện Việt Đức

Các điều kiện cần thiết để sử dụng mũ bảo hiểm có hiệu quả gồm:

- Mũ bảo hiểm đủ tiêu chuẩn chất lượng

- Kích cỡ phù hợp với trẻ nhỏ

- Cách đeo (đội) mũ phải đúng

Nếu không đủ các tiêu chuẩn trên thì việc đội mũ bảo hiểm không những không có tác dụng, mà đôi khi còn gây ra những tổn thương không mong muốn.

Ví dụ, mũ bảo hiểm vỡ gây tổn thương ở mắt, quai đeo lỏng hoặc không vào đúng vị trí cằm gây tổn thương vùng cổ...

BẢO KIM

Việc đội mũ bảo hiểm của trẻ em hoặc học sinh thường mang tính đối phó, mũ thời trang hoặc mũ không đảm bảo quy chuẩn. Với những trường hợp này CSGT có lời khuyên gì không?

TRUNG TÁ TẠ THỊ HỒNG MINH

Phó trưởng phòng Hướng dẫn tuyên truyền và điều tra, giải quyết tai nạn giao thông, Cục CSGT, Bộ Công an

Việc đội mũ bảo hiểm đạt chuẩn có cài quai đúng quy cách là để bảo vệ vùng đầu, hạn chế chấn thương sọ não khi xảy ra tai nạn giao thông.

Vì vậy, người tham gia giao thông nên đội mũ bảo hiểm đạt chuẩn để bảo vệ bản thân mình và những người xung quanh.

Trong thời gian qua, Bộ Công an đã chỉ đạo công an các đơn vị, địa phương phối hợp với lực lượng quản lý thị trường tăng cường kiểm tra đối với các cơ sở kinh doanh mũ, nhập lậu mũ bảo hiểm giả trên thị trường; đình chỉ và xử lý nghiêm đối với các cơ sở kinh doanh vi phạm; tịch thu và tiêu hủy các loại mũ bảo hiểm giả, kém chất lượng lưu thông trên thị trường.

Kết quả đã kiểm tra, xử lý 1.137 vụ, tịch thu và tiêu hủy hơn 3 triệu mũ bảo hiểm; ra quyết định xử phạt hành chính với số tiền gần 1,8 tỉ đồng.

DUYÊN THẢO

Theo quy định, trẻ em trên 6 tuổi mới phải đội mũ bảo hiểm. Theo ông, có nên quy định đội mũ với cả nhóm trẻ dưới 6 tuổi? Nhóm trẻ dưới 6 tuổi mức độ tổn thương nếu xảy ra va chạm như thế nào?

BÁC SỸ PHẠM GIA ANH

Phó phòng Tổng hợp Bệnh viện Việt Đức

Tại Bệnh viện Việt Đức, chúng tôi gặp khá nhiều trẻ em dưới 6 tuổi bị chấn thương sọ não khi xảy ra tai nạn trong quá trình tham gia giao thông, với mức độ từ nặng đến nhẹ khác nhau.

Bác sĩ Phạm Gia Anh, Phó phòng Tổng hợp Bệnh viện Việt Đức, trả lời câu hỏi của bạn đọc Báo Thanh Niên

Ảnh Ngọc Thắng

Khi có tai nạn thì dù người lớn hay trẻ em mà có tổn thương sọ não thì đều gây ra hậu quả nặng nề.

Do vậy, tôi khuyến cáo nếu có mũ bảo hiểm cho trẻ dưới 6 tuổi thì cũng nên dùng cho trẻ nhỏ, chứ không nhất thiết phải trên 6 tuổi mới phải dùng mũ bảo hiểm.

DUYÊN ANH

Xin bác sĩ cho biết, nếu trẻ em, đặc biệt là nhóm trẻ nhỏ dưới 10 tuổi, đội mũ bảo hiểm thì khả năng giảm được nguy cơ tử vong như thế nào khi gặp tai nạn giao thông?

BÁC SỸ PHẠM GIA ANH

Phó phòng Tổng hợp Bệnh viện Việt Đức

Theo tôi, chỉ cần dùng mũ bảo hiểm đúng chất lượng thì sẽ làm giảm mức độ tổn thương sọ não khi không may mắn bị tai nạn; đồng thời, giúp cho tỷ lệ chấn thương sọ não, cũng như tỷ lệ tử vong đều giảm.

HỒNG KHƯƠNG

Nhiều trường hợp bố mẹ chở con đi học không đội mũ bảo hiểm nhưng không thấy bị CSGT nhắc nhở, xử phạt. Có ý kiến cho rằng, CSGT ngại xử phạt các trường hợp không đội mũ bảo hiểm cho trẻ em, do đây là đối tượng đặc thù, phụ huynh thường xin và các cháu còn nhỏ. Xin trung tá Tạ Thị Hồng Minh nghĩ sao về điều này?

TRUNG TÁ TẠ THỊ HỒNG MINH

Phó trưởng phòng Hướng dẫn tuyên truyền và điều tra, giải quyết tai nạn giao thông, Cục CSGT, Bộ Công an

Lực lượng CSGT thực thi nhiệm vụ bảo đảm trật tự an toàn giao thông nên không thể nói là ngại xử phạt được. Nhưng thực tế có những khó khăn nhất định vì thường vào đầu giờ sáng hoặc đầu giờ chiều khi các em chuẩn bị vào học nên quỹ thời gian hạn hẹp, có thể ảnh hưởng đến giờ vào học của các em.

Vào giờ tan tầm thì có rất nhiều hành vi gấy mất trật tự an toàn giao thông mà CSGT phải xử lý nên cũng có những vướng mắc trong công tác này.

Lực lượng chức năng sẽ thường xuyên xây dựng những kế hoạch và nghiên cứu những giải pháp mới ngày càng phù hợp với tình hình thực tiễn, để hành vi này sẽ không còn tái diễn.

GIA HUY

Chào khách mời! Tôi nhận thấy đội mũ bảo hiểm xịn thường hay gây mỏi cổ vì hơi nặng, nhất là đội lâu. Nếu trẻ nhỏ đội mũ bảo hiểm lâu có bị tác hại gây mỏi cổ, thoái hóa đốt sống cổ sớm không?

BÁC SỸ PHẠM GIA ANH

Phó phòng Tổng hợp Bệnh viện Việt Đức

Theo tôi, mũ bảo hiểm tốt hay xịn không phải là nặng hay nhẹ đơn thuần, mà tất cả mũ cho người lớn hay trẻ em đều đã có tiêu chuẩn quốc tế.

Mũ trẻ nhỏ thường có trọng lượng nhẹ và phù hợp với các cháu nhỏ. Còn tất nhiên, kể cả người lớn hay trẻ em mà sử dụng vật nặng (mũ bảo hiểm) trên đầu trong thời gian dài và liên tục, chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến cột sống cổ của mọi người.

HẠ ĐOAN

Cách tuyên truyền hiện nay đa phần qua phương tiện truyền thông, hoặc các đợt năm học mới, lực lượng chức năng thường ra quân xử phạt. Trong khi đó, có ý kiến cho rằng, việc tuyên truyền hiệu quả nhất chính là cho trẻ em đi thực tế ngoại khóa tại các bệnh viện có bệnh nhân cùng độ tuổi nằm điều trị để trẻ thấy tác hại của không đội mũ bảo hiểm và đảm bảo nhắc nhở cha mẹ học sinh. Xin bác sĩ Phạm Gia Anh cho biết ý kiến của mình về việc này?

BÁC SỸ PHẠM GIA ANH

Phó phòng Tổng hợp Bệnh viện Việt Đức

Theo tôi, không cần thiết cho các cháu phải vào bệnh viện hay chứng kiến những cảnh tai nạn hay bệnh nhân, vì sẽ ảnh hưởng không tốt đến tâm lý các cháu.

Vấn đề quan trọng nhất vẫn là tuyên tuyền và đặc biệt là những bậc phụ huynh sống và hàng ngày nói chuyện, dạy dỗ các cháu - đây là phương pháp tuyên truyền hiệu quả nhất.

Bố mẹ cần làm gương và tạo thói quen hàng ngày cho trẻ.

GIA BẢO

Xin chào khách mời! Sau mỗi đợt ra quân tuyên truyền, nhắc nhở xử phạt đầu năm học, tỷ lệ đội mũ bảo hiểm cho trẻ em được cải thiện, nhưng sau đó lại có dấu hiệu chững lại. Cục CSGT có khuyến nghị gì để tăng tỷ lệ đội mũ bảo hiểm cho trẻ đạt 80% như mục tiêu đặt ra không?

TRUNG TÁ TẠ THỊ HỒNG MINH

Phó trưởng phòng Hướng dẫn tuyên truyền và điều tra, giải quyết tai nạn giao thông, Cục CSGT, Bộ Công an

Để tiếp tục nâng cao hiệu quả thực hiện chủ trương bắt buộc đội mũ bảo hiểm khi ngồi trên mô tô, xe gắn máy, xe đạp điện khi tham gia giao thông (không chỉ riêng với trẻ em) và nâng cao hiệu quả tuần tra kiểm soát, xử lý vi phạm của lực lượng CSGT, chúng tôi có một số giải pháp như sau:

Trung tá Tạ Thị Hồng Minh, Phó tưởng phòng Hướng dẫn tuyên truyền và điều tra, giải quyết tai nạn giao thông (Cục CSGT, Bộ Công an), trả lời câu hỏi tại buổi giao lưu trực tuyến

Ảnh Ngọc Thắng

Một là, Cục CSGT yêu cầu phòng CSGT Công an các tỉnh, thành phố trực thuộc T.Ư tăng cường tuần tra, kiểm soát và xử lý nghiêm người điều khiển, người ngồi trên xe mô tô, xe gắn máy, xe đạp máy không đội mũ bảo hiểm cho người đi mô tô, xe máy; hoặc đội mũ bảo hiểm cho người đi mô tô, xe máy không cài quai đúng quy cách (thường xuyên mở các đợt cao điểm theo chuyên đề này hoặc lồng ghép trong các chuyên đề khác).

Hai là, đề nghị các cơ quan thông tin đại chúng tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền với những nội dung và hình thức phong phú hơn, chú trọng tuyên truyền về thiệt hại do tai nạn giao thông do mô tô, xe gắn máy gây ra; tác hại của việc không đội mũ bảo hiểm khi ngồi trên mô tô, xe gắn máy, xe đạp máy, điện; việc kiểm tra, xử lý vi phạm của lực lượng chức năng theo đúng quy định của pháp luật.

Ba là, phối hợp với ngành giáo dục triển khai việc các trường học ký cam kết với phụ huynh học sinh chấp hành nghiêm túc các quy định của pháp luật về trật tự an toàn giao thông, trường hợp nào bị phát hiện yêu cầu nhà trường có biện pháp giáo dục, xử lý và nhắc nhở gia đình thực hiện tốt các quy định của pháp luật.

DUY HOÀNG

Bác sĩ có thể lưu ý giúp lựa chọn mũ bảo hiểm thế nào cho phù hợp với trẻ nhỏ ở tuổi tiểu học?

BÁC SỸ PHẠM GIA ANH

Phó phòng Tổng hợp Bệnh viện Việt Đức

Tuổi tiểu học là từ lớp 1 đến lớp 5, tức từ 6 đến 11 tuổi. Theo tôi, dù lứa tuổi nào cũng cần phải sử dụng mũ bảo hiểm khi đi ra đường với phương tiện giao thông xe đạp hay xe máy.

Đặc biệt, với trẻ nhỏ, kích thước mũ là rất quan trọng, phụ huynh cần chú ý đặc biệt lựa chọn loại mũ không những đảm bảo chất lượng mà còn phải phù hợp về kích thước cho trẻ.

THU NGA

Xin chào bác sĩ! Rất nhiều bậc cha mẹ vẫn coi nhẹ việc đội mũ bảo hiểm cho con cái. Là người làm nghề y, ông có lời khuyên gì tới các bậc phụ huynh cũng như chính các em? Xin cảm ơn!